Şartlar Değişince FOMC Açıklaması Da Değişir

Katılma fırsatınız hiç oldu mu bilmiyorum ama Aralık FOMC toplantılarında başkanlar karşılıklı hal hatır ve çocukların okul durumunu sorduktan sonra stajyere "modest ve moderate" kelimeleri arasındaki farka dikkat etmesini söyleyerek Eccles Binasından yaya olarak 5 dk uzaklıktaki Harry's Bara Noel kutlamasına gider. Stajyer de FOMC açıklamasını basına verir ve hafif bir gecikme ile onlara katılır. 

Ama bu defa değil....

Son FOMC açıklamasının tamamını linkte görebilirsiniz :https://www.federalreserve.gov/newsevents/pressreleases/monetary20211103a.htm  

İlk önemli değişiklik ekonomik durum ve enflasyonun değerlendirildiği paragrafta gerçekleşecek. Powell'ın "transitory" kelimesini geride bıraktıkları açıklaması ile yeni bir tarif yapılmalı zira bu cümle artık bir anlam taşımıyor "Inflation is elevated, largely reflecting factors that are expected to be transitory. " Ancak bu düzeltilmesi kolay bir cümle. Transitory kelimesini kaldırarak ""Inflation is elevated, largely reflecting factors that are expected to gradually diminish ." dediğinizde (o stajyer ben mi olsam acaba? dolar bazında maaş üstelik) hem geçici iddiasını sonuçlandırıyorsunuz hem de gerçekten de bir gün çözülecek olan tedarik zinciri sorunları ve artan emtia fiyatlarının geri geleceğine olan inancınızı korumuş oluyorsunuz. 

Asıl sorun enflasyonun artık geçici olmadığı varsayımı ile hareket edilecekse şu cümlede "With inflation having run persistently below this longer-run goal, the Committee will aim to achieve inflation moderately above 2 percent for some time so that inflation averages 2 percent over time and longer‑term inflation expectations remain well anchored at 2 percent. " Son açıklanan CPI sonrası Fed'in bu cümleyi koruması ve buna bağlı olarak da bir sonraki cümlede ortalama enflasyon hedefine ulaşılana kadar genişleyici para politika uygulamasından bahsetmesi yani "The Committee expects to maintain an accommodative stance of monetary policy until these outcomes are achieved."  demesi artık mümkün değil. 

İşin zor kısmı FOMC toplantısından sonra okumaya alıştığımız açıklama görece yeni bir uygulama ve 1980'ler enflasyon dönemine kadar geri gitmiyor. İlk kez Mayıs 1999'da gördüğümüz FOMC açıklaması https://www.federalreserve.gov/boarddocs/press/general/1999/19990518/

artan enflasyon "baskılarından" bahsederek strateji değişikliği olabileceğini belirtiyor ", the Committee was concerned about the potential for a buildup of inflationary imbalances that could undermine the favorable performance of the economy and therefore adopted a directive that is tilted toward the possibility of a firming in the stance of monetary policy."  Ancak bugün potansiyel realiteye döndüğü için bu tip bir cümle kurgusu yetersiz kalacaktır. 

O halde daha geriye giderek tutanakları okumamız gerekiyor. Volcker zamanında kullanılan jargon ise şöyle : "Taking account of past and prospective developments in employment, unemployment, production, investment, real income, productivity, international trade and payments, and prices, the Federal Open Market Committee seeks to foster monetary and financial conditions that will resist inflationary pressures while encouraging moderate economic expansion and contributing to a sustainable pattern of international" transact"

Ancak Shakespeare'in eserlerini yazıldığı dönemin İngilizcesi (Wherefore art thou, Romeo?) ile okumadığımız gibi FOMC de 1980'lerin jargonunu kullanmayacaktır. Cari cümlelerin tersini düşündüğümüzde: "With inflation significantly above (having run persistently below) it's longer-run goal, the Committee will aim to (achieve inflation moderately above ) bring it back  to 2 percent so that inflation averages 2 percent over time and longer‑term inflation expectations remain well anchored at 2 percent. "  tarzında bir değişiklik söz konusu olacaktır. Elbette bu adımın ne kadar kısa süre içinde gerçekleştirileceği en kritik nokta. Bu nedenle piyasalar, Fed her defasında aksini söylese de, faiz noktalarına her zamankinden çok daha önem verecek.

Günümüz realitesine göre ayarlanması gereken bir bölüm daha var :"The Committee decided to keep the target range for the federal funds rate at 0 to 1/4 percent and expects it will be appropriate to maintain this target range until labor market conditions have reached levels consistent with the Committee's assessments of maximum employment and inflation has risen to 2 percent and is on track to moderately exceed 2 percent for some time."  Gördüğünüz üzere Fed faizleri 0.25%te tutma gerekçesi olarak istihdam piyasasında tam istihdam ve enflasyonda hedefin yakalanması stratejisini öne sürüyor. Ancak ücret artışları ve yüksek enflasyon nedeni ile bu cümlenin sabit kalması mümkün değil. 

Piyasada tartışılan 3 senaryo var: 

1. Fed para politikasını belirlerken iş gücü piyasasını göz ardı eder ve sadece enflasyona odaklanır. Büyük bir değişiklik olduğu için mümkün değil diyebiliriz.
2. Cümleyi tekrar okursanız Fed "expects" diyor "is committed" demiyor. Bazı analistler Fed'in kendisini bağlamadığını isterse hızlı bir dönüş yapabileceğini düşünüyor. Birinci maddenin daha light versiyonu, muhtemel değil.
3. Tam istihdam seviyesi/tanımı değiştirilir... Tabloda Powell Fed'i çok daha fazla detay bakıyor olsa da Yellen örümcek grafiği var. 2020 Şubatına göre karşılaştırırsak, yani iş veren kanadı, piyasa çok ısınmış durumda. Ücret verileri de Şubat 2020'ı aşmış. Covid'le beraber istihdam piyasasında önemli bir kırılma olduğunu var sayarak Fed tam istihdama geldiğimizi veya yakın olduğumuzu ilan edecektir. 

Özetle:

Fed'in enflasyonu ne oranda kalıcı gördüğü, ne hızla müdahale edeceği ve istihdam piyasasını nasıl okuduğu önemli. Şayet beklendiği gibi sadece 15 milyar doları 30 bn dolara çıkartır ancak 2022 faiz noktaları 2'de kalırsa hisse ve değerli metaller ciddi bir yükseliş kaydeder, kaybeden dolar olur. Şayet faiz artışları Marta çekiliyor ve sayısında artış var görüntüsü olursa piyasalara satış gelir. Böyle bir durumda uzun vadeli denge faiz oranında bir değişiklik olup olmadığına da bakmamız gerekiyor. Yani Fed aynı hedefe daha kısa vadede mi varacak yoksa hedefin kendisi de mi yükselecek? Ve hatta Fed önce agresif faiz artıracak ve fakat sonra indirime mi gidecek (noktalarda bazı üyelerin bu yönde fikir ifade etmesini bekliyorum). 

https://santmanukyan.blogspot.com/2021/12/enflasyonda-tartslan-detay-ve.html