Zayıflama Başladı 

Fed toplantısından çıkacak kararlar ve bir sonraki toplantıda 75’lik adımlardan 50’ye bir geçiş olup olmayacağı çok önemli olsa da ben ayrı bir analiz halinde Cuma günü açıklanacak istihdam verisine değineceğim. Beklenti 195K artış. Bu işsizlik oranını (diğer etkenler devrede olmazsa) sabit tutmaya yetecek olan 100K seviyesinin çok üzerinde bir rakam. Elbette önceki aylarla karşılaştırdığımızda bir momentum kaybı var ancak Fed’in istediği kayıp momentumda değil istihdamın kendisinde. Tıpkı enflasyon verisinde olduğu gibi iş gücü piyasasında da alt göstergeler net bir zayıflamaya işaret ediyor. Bir göz atalım:

 Önce son 2 Fed Bej Kitap yayınından iki paragrafı karşılaştırmak istiyorum.

 Eylül ayında açıklanan Bej Kitaptan iş gücü piyasaları özeti:

Employment rose at a modest to moderate pace in most Districts. Overall labor market conditions remained tight, although nearly all Districts highlighted some improvement in labor availability, particularly among manufacturing, construction, and financial services contacts. Moreover, employers noted improved worker retention, on balance. Wages grew across all Districts, although reports of a slower pace of increase and moderating salary expectations were widespread. Employers in several Districts reported giving midyear and off-cycle raises to offset higher living costs, and many noted that offering bonuses, flexible work arrangements, and comprehensive benefits were deemed necessary to attract and retain workers. Looking ahead, employers planned to provide end-of-year pay raises to their workers, but expectations for the pace of wage growth varied across industries and Districts.

Ekim ayında yayınlanan Bej Kitaptan son özet:

Employment continued to rise at a modest to moderate pace in most Districts. Several Districts reported a cooling in labor demand, with some noting that businesses were hesitant to add to payrolls amid increased concerns of an economic downturn. There were also scattered mentions of hiring freezes. Overall labor market conditions remained tight, though half of Districts noted some easing of hiring and/or retention difficulties. Competition for workers has led to some labor poaching by competitors or competing industries able to offer higher pay. Wage growth remained widespread, though an easing was reported in several Districts. Some businesses said elevated inflation and higher costs of living were pushing wages up, coupled with upward pressure from labor market tightness. Contacts expect wage growth to continue as higher pay remains essential for retaining talent in the current environment.

Karşılaştırma çok net. Bir ay içinde ekonomik görünüm nedeni ile iş gücü piyasasının dinamiğinde farklı bir tanımlanmaya geçilmiş.  İki ayrı kaynakta startup ve Tech/non-tech şirketlerde işten çıkartmaları takip ediyorum. Zayıf teknoloji bilançoları nedeni ile durumu biraz daha yakından izlemeye aldım. Birinci ekte gördüğünüz üzere Ekim ayında işten çıkartmalar rekor seviyede, üstelik küçülen şirket sayısında gerilemeye rağmen.

 

Şimdi soft iki göstergeye bakalım. İkinci ekte konut piyasası ve işsizlik oranı var. Şayet geçmiş ilişki devam ediyorsa bulutsuz bir gökyüzünden düşen yıldırım misali işsizlik oranında sert bir artış göreceğiz.

Üçüncü ek ise istihdam piyasası endeksi ve Atlanta Fed ücretler. Şayet geçmişte var olan ilişki devam ediyorsa ücret artışlarında gevşeme de devam etmeli. Bu iki tabloya beraber bakarsak gevşemenin çok hızlı olması mümkün.

 

Son olarak da bir anomali nedeni ile piyasada dikkat çeken noktaya değinmek istiyorum. Mevsimselliğe göre düzeltilmiş ve düzeltilmemiş istihdam verisi arasındaki farkı son grafikte görüyorsunuz.  Eylül verisi net görünmediği için serinin başladığı 1950’den bu yana almadım ancak iki veri seti arasındaki spread rekor seviyede. Yani düzeltme fazlası ile mevsimsellik lehine işlemiş. Grafikte gördüğünüz üzere bant -/+ 100K arasında ve genelde de sıfır civarına dönüyor. Dolayısı ile bugüne kadar verilen “destek” yakında “köstek” olacak.

 

Özetle tıpkı enflasyonda olduğu gibi istihdam piyasasında da muhtemelen yeni yılda çok farklı bir seyir izleyeceğiz. Fed Kasım ama daha önemlisi Aralık toplantısında bu seyri önceden değerlendirerek pozisyon mu alacak yoksa kendi gözleri ile görerek emin olmayı mı tercih edecek kritik bir detay. Ben hala Fed’in 4.5%-5.0% aralığında duracağını ve hisse senedi piyasalarını yeni zirve kaydedeceğini düşünüyorum.